Wysłodki buraczane to produkt uboczny powstały przy produkcji cukru. Szacuje się, że z jednej tony buraków cukrowych produkuje się około 150 kg cukru i 250 kg wysłodków buraczanych (o zawartości suchej masy 20% ). Wysłodki są cennym materiałem paszowym, wykorzystywanym w żywieniu bydła, owiec, ale także koni i trzody chlewnej.
Wysłodki buraczane – skład
Wysłodki buraczane w największym stopniu składają się z węglowodanów. W dużej ilości są to polisacharydy strukturalne takie jak celuloza, hemiceluloza, pektyny, ligniny. Pektyny są fermentowane w żwaczu szybciej niż celuloza czy hemiceluloza, ale wolniej niż skrobia. Dzięki temu wysłodki nie stanowią zagrożenia subkliniczną kwasicą żwacza, a dostarczają stosunkowo szybkiej energii dla bakterii w żwaczu. Zawartość włókna w wysłodkach stanowi około 21%. Dodatkowo znajdują się w nich niewielkie ilości tłuszczu, oraz znikome fosforu i sodu, przy stosunkowo wysokiej zawartości wapnia. Wysłodki buraczane są dość bogate w lizynę. Niewielka ilość cukru pozostająca w wysłodkach pomaga we właściwym przebiegu zakiszania.
Dawkowanie dla trzody chlewnej
Wysłodki prasowane i suche są też stosowane w żywieniu trzody chlewnej. Ze względu na swoje specyficzne właściwości, powodują u zwierząt długo utrzymujące się uczucie sytości bez wysokiego pobrania energii. Są doskonałą paszą dla loch prośnych i stanowią alternatywę cenową dla innych nośników włókna surowego. Ich bardzo istotną cechą jest zredukowanie niebezpieczeństwa mykotoksycznego skażenia zwierzęcia przez paszę.
Dodatkowym atutem wysłodków buraczanych jest niska wartość pH – co działa stabilizująco na środowisko żołądkowo-jelitowe. Pektyny zawarte w wysłodkach przeciwdziałają nieżytowi jelita grubego w okresie przed wyproszeniami.
Dawkowanie:
Lochy prośne: 4-5 kg świeżej masy na dzień, młodsze loszki hodowlane – „do woli”
Wysłodki buraczane dla opasów, krów mlecznych, krów zasuszonych
Wysłodki buraczane są stosowane już od dziesiątek lat w dawkach pokarmowych dla krów mlecznych, bydła opasowego czy owiec. Coraz wyższy potencjał produkcyjny zachęca hodowców do korzystania z wysłodków buraczanych, ponieważ są one paszą energetyczną, a to właśnie energia jest najważniejszym składnikiem dawki pokarmowej dla krów. Nie bez znaczenia jest fakt, że jest to pasza bardzo smaczna dla zwierząt, co w konsekwencji skutkuje jej dobrym pobieraniem. Pektyny zawarte w wysłodkach buraczanych nie zwiększają ryzyka kwasicy żwacza, jak czyni to skrobia z pasz zbożowych, ale wręcz działają leczniczo na bakterie żwaczowe.
Kiszonka z wysłodków prasowanych w pewnej części zastępuję kiszonkę z kukurydzy. Udział wysłodków może wtedy stanowić 10-20 % suchej masy pasz objętościowych. Należy jednak pamiętać, że podawana w nadmiarze, np. jako jedyna pasza objętościowa, nie zapewni odpowiedniej struktury masy pokarmowej w żwaczu. Należy też zwrócić uwagę na nieprzekarmianie krów w okresie zasuszenia – wysłodki buraczane są paszą wysoko energetyczną, mogą więc powodować otłuszczenie krów. Zawierają też dużo potasu, który może zaburzać gospodarkę wapniową w okresie okołoporodowym.
Suche wysłodki buraczane zalicza się do pasz treściwych. Mogą być produkowane z lub bez dodatku melasy (w ilości 10-15%). Są bardzo cennym dodatkiem paszowym – urozmaicają dawkę pokarmową, zwiększają jej smakowitość, a ich magazynowanie i i skarmianie jest bardzo wygodne.
Wysłodki suche mogą stanowić od 10-50 % masy mieszanki treściwej uzupełniającej. Jednak ich ilość powinna wynikać z bilansu dawki pokarmowej. Dla krów mlecznych jest to dawkowanie około 2-4 kg / dzień, dla opasów 1-2 kg / dzień. Krowy zasuszone do 1 kg / dzień.
Dawkowanie dla owiec
matki ciężarne do 3 kg / dzień
matki karmiące do 6 kg / dzień
młodzież hodowlana do 3,5 kg suchej masy w dawce żywieniowej